Dete nije razmaženo - ima disleksiju

RODITELJSTVO | PETAK 18.10.2013.

| IZVOR: DEJANA MAJSTOROVIĆ / DANAS

Pretpostavka je da pet do deset odsto populacije pati od disleksije i disgrafije, koje predstavljaju poremećaje u čitanju i pisanju i koje se kod dece najčešće manifestuju neobičnim greškama u pisanju, problemima kod prepisivanja sa table, rešavanjem matematičkih zadataka koji uprkos velikom trudu deteta ne donose tačne rezultate.

Dislektična deca imaju probleme s učenjem pesmica na pamet, vezivanjem pertli, organizovanjem vremena. Disleksija nije bolest, razlikuju se oblici i nivoi disleksije, a pravovremeno otkrivanje, podrška okoline i prikladna terapija mogu da je ublaže.
U tome je neophodna pomoć društva, roditelja, škole i stručnjaka, kaže za Danas Gordana Babić Cvetković, predsednica Prvog srpskog društva za disleksiju.

Poznati disleksičari Albert Ajnštajn, Tomas Alva Edison, Leonardo da Vinči, Pablo Pikaso, Volt Dizni, Agata Kristi, Džon Lenon, kao i dva milijardera iz novije istorije Bil Gejts i Ričard Brenskon, ali brojne druge značajne ličnosti su disleksičari, što samo potvrđuje da su zbog specifičnih poteškoća u čitanju i pisanju naučili da razviju drugačiji stil mišljenja i vizuelizacije, a svojim su se sposobnostima istakli i upisali među velikane.

“Sve zemlje u okruženju su u svojim zakonima jasno precizirale probleme ovih smetnji i njihovo rešavanje, međutim, kod nas disleksija i disgrafija nisu bile prepoznate kao smetnje, sve do pet, šest godina u nazad. Uvođenjem inkluzije smetnje u učenju postale su vidljive, ali i dalje ima nastavnika i profesora koji ne prihvataju da dete ima problem. Čak i kada je su urađeni svi testovi i utvrđeno da je disleksija prisutna, ima onih koji to pobijaju i govore da je dete razmaženo. Ipak, ne nije razmaženo, već ima disleksiju”, objašnjava Babić Cvetković. Naša zemlja ima odlične stručnjake, kaže ona, koji i te kako mogu da pomognu deci da se izbore sa svojim problemima, samo je važno na vreme ih prepoznati.

Disleksija se javlja u najranijem detinjstvu i obično se otkriva u ranom školskom dobu, kada dete počinje da savladava veštine čitanja i pisanja. Disleksična deca su prosečne ili natprosečne inteligencije, izrazito kreativna, s razvijenim posebnim, vizuelnim, stilom mišljenja.

Dečaci podložniji Mejra Kijac navodi da su prema podacima koje ona poseduje dečaci četiri puta više ugroženiji od devojčica, da na to utiču različiti faktori, pa i genetika. Ona ističe da je broj dece koja imaju disleksiju povećan u odnosu na pre 15 godina kada je bilo registrovano oko tri odsto u odnosu na danas, kada ih ima oko deset odsto.

Prema rečima Mejre Kijac, logopedice, koja se sa problemom disleksije i disgrafije kod dece suočava više od 30 godina, roditelji su ti koji prvi vide da nešto ne štima kod njihove dece, a da dete dobije dijagnozu tek oko trećeg razreda škole.

“Logopedi bi pri upisu u školu trebalo da rade testove koji detektuju probleme usvajanja jezičkih i grafičkih veština, međutim, veliki broj njih prođe bez testa, pa kad se utvrdi da ono nije u stanju da adekvatno prati nastavu, bude kasno. Deca su vrlo osetljiva, posebno na neuspehe, a kada ih svakodnevno doživljavaju uz veliki rad i trud i pritisak roditelja, zatvaraju se u sebe, ne žele da idu u školu i dolazi do različitih psiholoških problema, a onda više nije dovoljan logoped, već se uključuju i druga stručna lica”, kaže Kijaceva.

Ona ističe da je potrebno više edukovati učitelje, nastavnike, kao i pedagoge i psihologe jer se dešava da uopšte nisu upućeni u to šta je disleksija, a učenicima kod kojih je utvrđeno da imaju smetnju omogućiti individualan rad i usmeno odgovaranje.